Türkiye'nin en eski eğitim kurumlarından Bursa'daki Tophane Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Millî Eğitim Bakanlığının 45 Ar-Ge merkezinden biri olarak yeni teknolojiler geliştiriyor.
Dönemin Bursa Valisi İzzet Paşa tarafından 1868 yılında yoksul ve kimsesiz çocukları korumak ve onlara meslek öğretmek amacıyla ıslahhane olarak açılan okulda, ilk yıllarında marangozluk, terzilik ve kunduracılık alanlarında eğitim verildi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında askerler için giysi dikilen okula 1899'da Hamidiye Sanayi Mektebi adı verildi. Demir, tesviye ve döküm atölyelerinin de aktif olarak çalışmaya başladığı 20'nci yüzyılın başlarında yine askerler için üniforma dikilen okuldaki eğitim öğretim faaliyetleri, öğretmenlerin orduya katılmasından dolayı Kurtuluş Savaşı yıllarında kesintiye uğradı. Cumhuriyetin ilanından bir süre sonra sadece Bursa'ya değil civar illere de hizmet ettiğinden Mıntıka (Bölge) Sanat Okulu olarak anılan eğitim kurumunda, 1943-1944 eğitim öğretim yılında motor atölyesi kuruldu. Okul, 1952'de Bursa Erkek Sanat Enstitüsü, 1974'te Bursa Teknik Lise ve Endüstri Meslek Lisesi, 2014'te ise şu anki adını aldı.On binlerce mezun veren, yetiştirdiği öğrencilerle Bursa ve ülke sanayinin gelişmesine katkıda bulunan tarihi lise, gelişen teknolojiyle artık Ar-Ge merkezi niteliğine kavuştu. Öğrencilerini 10 alanda yetiştirmeye devam eden eğitim kurumunda proje, patent, faydalı model ve tasarım ağırlıklı çalışmalar yürütülüyor. Tekstil Teknolojisi Alanı'nda desen tasarımı konusunda patent alan lise, döner sermaye işletmesinde üretimi yapılarak satışa sunulan ürünler için marka başvurusunda bulundu.
"Mesleki ve teknik eğitim son yılların yükselen yıldızı"
Tophane Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürü Murat Taşdelen, AA muhabirine, proje okulu ve Ar-Ge merkezi niteliğiyle 2 bin 268 öğrenci ve 200 öğretmenle eğitim öğretim çalışmalarının sürdüğünü söyledi. Ar-Ge merkezinin Makine ve Tasarım Teknolojisi Alanı'nda yer aldığını aktaran Taşdelen, "Ar-Ge merkezinde iki tip iş yapıyoruz. Bunlardan biri projeler ve halihazırda 4 ayrı projemiz devam ediyor. İkinci olarak da marka, patent ve faydalı model. Bugüne kadar bir patent aldık, bir marka başvurumuz var." dedi. Öğretmenlerin projelerin prototiplerini ürettiğini belirten Taşdelen, seri üretimin ise okulun alanlarındaki atölyelerde gerçekleştirildiğini bildirdi. Lisedeki bu merkezi, üniversiteler ve sektörün de kullanabileceği şekilde tasarladıklarını anlatan Taşdelen, şöyle konuştu:
"Biz Ar-Ge merkezini kurarken sektördeki birçok büyük firmanın merkezlerini de örnek aldık. Mesleki ve teknik eğitim son yılların yükselen yıldızıdır. Özellikle pandemi döneminde meslek okulları çok büyük başarılar elde ettiler. Millî Eğitim Bakanı Sayın Mahmut Özer, okullarımıza büyük imkânlar sağladı. Biz eğitim, üretim, istihdam döngüsünü sektörle iş birliği içinde yürütmeye çalışıyoruz. Bursa, İstanbul'dan sonra ihracatta en fazla pay sahibi olan ikinci il. Bursa'da bu ihracatı yapan sektörlere baktığımız zaman büyük bir çoğunluğu bizim okulumuzun mezunu olan iş adamlarıdır. Tophane bu misyonunu bugün de devam ettiriyor. Ar-Ge merkezimizde daha katma değeri yüksek ürünler geliştirip üreterek memleketimizin kalkınmasına katkı sağlamaya devam edeceğiz."
"Projelerin fikri mülkiyetleri elde edilinceye kadar korunması gerekiyor"
Okulun Müdür Yardımcısı Ergün Türk ise sorumlusu olduğu Ar-Ge merkezini kurmadan önce proje kültürü olan öğretmenlerle toplantılar yaptıklarını, makaleler incelediklerini ve diğer merkezleri gezdiklerini ifade etti. Kurumsal kimlik, birikim ve motivasyonlarının Ar-Ge merkezi için uygun olduğunu vurgulayan Türk, şu değerlendirmelerde bulundu:
"İlk etapta bir proje havuzumuz oluştu. Proje havuzumuza çok sayıda proje akmaya başladı ve biz 5 kişilik proje ekibiyle bunları sanayiye uygulanabilirliği açısından değerlendirerek Millî Eğitim Bakanlığına sunduk ve 3 projeyle ilgili desteğimizi aldık. Ar-Ge merkezinde prototipleme atölyesi, test laboratuvarı, toplantı salonları gibi bölümlerimiz de var. Burasını okuldan ayrı tuttuk, kendi bilgi depolama alanları var. Projelerin fikri mülkiyetleri elde edilinceye kadar korunması gerekiyor. CNC'lerimiz, tornalarımız, üç boyutlu yazıcılarımız, lazer makinelerimiz var."
Metal Teknolojisi Alan Şefi Halil Tosun da okulda Ar-Ge merkezinin bulunmasının öğretmenlerin motivasyonunu artırdığını belirtti. Projelerin merkez sayesinde daha kurumsal bir şekilde hayata geçtiğini aktaran Tosun, "Bizim okulumuzdaki fiziki imkânlar firmalardaki imkanlardan aşağı değil, gayet güzel. Çok güçlü bilgisayarları olan bir tasarım kısmımız var. Bakanlık Ar-Ge projelerinde sektörle teması önemsiyor. Ar-Ge merkezinin okulumuza daha güzel fırsatlar sunacağına inanıyoruz." ifadesini kullandı.
