KARİYER PLANI OLUŞTURMA

Eğitim Seçeneklerini Hangi Açılardan Tanımalıyım?

Önünüzde bulunan eğitim seçeneklerini tanımalısın;

• Ortaöğretim kurum türleri (Lise türleri) ve programları (Fen lisesi programı Anadolu teknik programı vb.) hakkında bilgi edinmek
• Ortaöğretim kurum türlerine yerleşim süreçleri (Merkezi sınav, mahalli yerleştirme, yetenek sınavı vb.) hakkında bilgi edinmek
• Akademik başarı ve kişisel özellikler (İlgi, değer ve yetenekleri) bağlamında kendine en uygun ortaöğretim seçeneklerini belirlemek
• Mezuniyet sonrası yükseköğretim ve işe yerleşme seçenekleri hakkında bilgi edinmek

Meslekleri Tanıma

Meslek, insanın yaşamını sürdürebilmek için yaptığı ve genellikle yoğun bir eğitim, çalışmayı gerektiren sürecin sonunda kişilerin kazandığı ünvanın adıdır. Dünyada yüzlerce meslek bulunmaktadır. Türkiye'de resmi olarak tanımı yapılmış 600 civarında meslek vardır.

Bir mesleği tanımak demek o mesleğin tanımı, görev alanları, genel olarak kullandığı araç ve gereçler, mesleğin gerektirdiği özellikler, çalışma ortamı ve koşulları, çalışma alanı ve iş bulma olanakları, meslek eğitiminin verildiği yerler, meslek eğitimine giriş koşulları, eğitimin süresi ve içeriği, meslekte ilerleyebilmek ve geleceği gibi bilgilere sahip olmaktır diyebiliriz. 

İyi bir kariyer planı için daha ortaokulda kendi özelliklerin, meslekler, lise seçenekleri ve üniversiteler arasında ilişki kurman gerekir.

Meslekleri Hangi Açılardan Tanımalıyım?

Önünüzde bulunan eğitim seçeneklerini tanımalısın;

• Mesleğe sahip olmak için gereken özellikler (yetenekler, ilgiler, fiziksel, psikolojik ve kişilik özellikleri vb.)
• Mesleğin gerektirdiği eğitim (Mesleki ve teknik eğitim, lise eğitimi, sertifika ve yeterlilik eğitimleri, üniversite eğitimi, dil eğitimi vb.)
• Mesleğin çalışma ortamı (Çalışma yeri, saati) ve çalışma biçimi (gece-gündüz çalışma, nöbet tutma, evden uzun süreli ayrılma gerekliliği vb.) 
• Mesleğe giriş koşulları (Mesleki yeterlilik sınavları)
• Meslekte ilerleme ve iş bulma olanakları
• Mesleğin olumlu ve olumsuz yönleri
• Kazanç durumu vb. birçok faktör hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir.

İlişkilendirme ve Plan Oluşturma

Bireyin kendini oluşturma süreci çocukluk döneminden başlar. Birey doğuştan getirdiği potansiyel ve özelliklerini çevresel etkenler ile şekillendirerek bir benlik geliştirir. Bu benlik bireyin hayatı ile ilgili tüm kararlarına yön verir. Kariyer kararları da bireyin geliştirdiği benliğin bir sonucudur. 

Kendini tanıma, eğitim seçeneklerini tanıma ve meslekleri tanıma sonucunda elde edilen bilgilerin aile, okul ve uzman desteği ile ilişkilendirilmesi gerekir.

Kariyer planı bu üç temel yapı üzerinden oluşturulmalıdır.