Mesleki eğitim dışından bireyin örgün/yaygın eğitim veya çalışma yoluyla edindiği öğrenme kazanımlarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi işlemine denklik denir. Milli Eğitim Bakanlığınca veya Bakanlık ile diğer kurum ve kuruluşların iş birliği sonucunda verilmiş diploma, öğrenim durum belgesi, Mesleki Yeterlilik Belgesi, öğrenim belgesi, yüz yüze eğitimi tamamlama belgesi, tasdikname, kurs bitirme belgesi denklik işlemlerinde değerlendirmeye tabi tutulacak belgelerdir. Bu belgelerin sadece meslek ile ilgili olan kısmı değerlendirilebilir, diğerleri değerlendirme dışı tutulur. Birey yukarıdaki belgelerden en az birini dayanak göstererek başvurusu önce Mesleki Eğitim Merkezlerine yapar. Başvurular ön incelemeye tabi tutulur. Uygun görülen başvurular İl Milli Eğitim Denklik Komisyonun'a sevk edilir. Komisyon bu başvuruyu tekrar inceler, kabul veya red ederek karara bağlar. Komisyon tarafından kabul edilen başvurular için bir denklik belgesi düzenlenir. Bireyin denklik belgesi düzenlikten sonra Mesleki Eğitim Merkezine kesin kaydı yapılır ve kalfalık veya ustalık sınavına katılmaya hak kazanır. Bu süreçten sonra birey artık aday olarak anılır.

Denklik Başvurusu Yapacak Bireylerin Aşağıda Belirtilen Şartları Taşıması Gerekir

• 22 yaşını doldurup 23 yaşından gün almış olmak.
• En az ilkokul mezunu olamak.
• Tutuklu ve hükümlülük hâlinin bulunmaması.

22 yaşından küçük bireylerin denklik başvurusu yapmaları mümkün değildir. Bu durumda olan bireyler çıraklık eğitime kayıt olabilirler veya 22 yaşını doldurunca denklik başvurusu yaparlar. ilkokulu tamamlayamayanlar ile 2 kademe okur-yazarlık belgesi sahip olanlar ancak açık ortaokula kayıt yaptırmaları halinde başvuru yapabilirler. Bu konuda daha fazla bilgiyi Açık Ortaokul internet sitesinden alabilirsiniz.
Yurt dışından alınan diplomaların ancak türkiyede diploma denklikleri yapılmış ise başvuruda kabul edilmesi mümkündür. Noter tercümesi veya yurt dışından alınan diplomaların orjinalleri ile başvuru yapılamaz. Bu durumdaki bireylerin bulundukları ilin İl Milli Eğitim Müdürlüklerine başvurmaları gerekir.

Mesleki Eğitim kapsamında 27 Alan 142 dal da eğitim verilmektedir. Kapsamdaki mesleklerin dışında kalan mesleklerden başvuru kabul edilmemmektedir. Denklik işlemlerinde yardımcı olabilcek bir araç hazırladık. Size hangi sınavlara katılmak için denklik yaptırabileceğiniz, hangi evrakların gerekli olduğunu konusunda bir fikir verebilir.

Listeden Durumunuza Uygun Seçeneği Belirleyiniz :

Denklik Başvurusunda Bulunamayacağınız Durumlar :

• Mesleki Eğitim Merkezlerine yapılmış başka bir başvurunuz var ise (Kalfalık/ustalık sınavı başvurusu, Usta Öğreticilik Başvurusu, denklik başvurusu gibi) ancak devam eden başvurunuzla ilgili iş ve işlemler tamamlandığında başvuru yapabilirsiniz.
• Başvuru yapacağınız meslek dalında zaten aynı hakları sağlayan adınıza düzenlenmiş bir denklik belgesi varsa.
• Kısıtlılık veya gizlilik kararınız varsa.

Adayların kalfa veya usta olamak için gerekli yeterliğini sahip olup olmadıklarının ölçülmesi için yapılan sınavlardır. Haziran, Ağustos, Ekim, Aralık, Şubat, Nısan olmak üzere 6 sınav döneminde yapılırlar. Sınavlara sadece adına önceden denklik belgesi düzenlenmiş adaylar katılabilir. Sınavlara katılma hakkı olan adaylar her sınav döneminden en az bir ay önce sınava katılmak istediklerine dair bir dilekçe ile mesleki eğitim merkezine başvuruda bulunurlar. Süresi içinde başvuruda bulunmayan adaylar sınavlara katılamazlar. Mesleki eğitim merkezlerince adaylara sınav giriş belgelerini teslim almaları gereken tarih bildirilir. Sınav ücretlerinin yatırılacağı bankalara ait bilgiler tebliğ edilir ve ücret tutarlarının ilgili banka hesaplarına yatırılması istenir. Sınav ücretlerini yatırmayanlar sınavlara katılamazlar. Adaylar sınav giriş belglerinde yazılı olan tarih ve saatlerde sınava alınırlar. Sınav tarih ve saatinde sınav salonunda bulunmayan adaylar sınava katılmamış kabul edilirler. Bu durumdaki adaylar bir sonraki sınav döneminde başvuruda bulunmaları halinde tekrar sınava katılabilirler. Adaylar teorik ve uygulama olmak üzere iki sınava alınırlar.

Uygulama sınavları adayların meslekleriyle ilgili el becerilerini ölçmek üzere yapılır. Bu sınavlara katılan adaylardan meslekleriyle ilgili belirli uygulamaları önceden belirlenmiş yeterliliklerde ve belirtilen sürede içinde yerine getirmeleri istenir. Önceden adaylara uygulama sınavında kullanacakları malzemeler ve miktarları bildirilir. Sınav için gerekli tüm malzemeler aday tarfından karşılanır. Bunların dışında adaylardan kullandıkları su, elektirk, doğalgaz ve mekan veya salon kiraları gibi giderlerin de ücretlerini ödemesi talep edilebilir. Sınav tarih ve saatinde sınav salonunda bulunmayan adaylar sınava katılmamış kabul edilir. Bulunmasına rağmen gerekli malzemeleri yanında bulundurmayan adaylar sınavda başarısız kabul edilirler. Değerlendirmede aşağıdaki sınav kırıterleri kullanıır.

Uygulama Sınavı Değerlendirme Kıriterleri :

Teorik sınavlar sadece mesleki bilgiyi test eden sorulardan oluşur. Türkçe, matematik, edebiyat gibi genel kültür derslerinden soru sorulmaz. Bu sınavlar e-Sınav merkezlerinde elektronik ortanda yapılır. Adaylardan 50 soruyu 45 dakikada cevaplamaları istenir. Adayların e-Sınav katılabilmesi için mesleki eğitim merkezleri tarfından e-Sınav randevularının alınmış olması ve adına fotoğraflı e-Sınav giriş belgelerinin düzenlenmiş olması şarttır. Adaylar fotoğraflı, mühür/kaşeli ve imzalı sınav giriş belgesi ile birlikte geçerli kimlik belgesini(Kimlik kartı veya pasaport) yanında bulunduracak ve bu belgeleri ibraz ederek sınava katılabileceklerdir.

e-Sınava Katılacak Adayların Aşağıda belirtilen Şartları Taşıması Gerekir

• Denklik ve Ölçme Değerlendirme İşlemleri İle İlgili Usul Ve Esaslara İlişkin Yönerge'ye göre yapılan başvurunun kabul edilmiş olması.
• Adayın e-sınav ücretini yatırmış olması.
• Adayın bilgilerinin e-MESEM üzerinden onaylanmış olması.
• e-Sınav Randevu Sistemi üzerinden randevu tanımlanmış olması.
• e-Sınav başvurusu yapılacak dönem için daha önce aynı dönemde e-sınava katılmamış olması.
• Adayın tutuklu ve hükümlülük hâlinin bulunmaması.

e-Sınav hakkında daha fazla bilgi almak için bu linki tıklatınız.

Her iki sınava da katılan adayların teorik ve uygulama sınavından aldıkları puanların ortalaması alınır. Ortalaması 50 ve üzeri olan adaylar başarılı kabul edilir ve belge almaya hak kazanırlar. Belgeler itiraz , kontrol, basım ve imza süreçlerinden sonra soğuk damga için İl Milli Eğitim Müdürlüklerine teslim edilir. Bu sürecinde tamamlanmasından sonra adaylara belgeleri teslim edilmeye hazır hale gelir. Belgesini almak isteyen adaylar şahsen mesleki eğitim merkezine başvurur. Kimlik kontrolünden sonra adayın imzası alınarak belgesi şahsına teslim edirir. Belgeler 1.derece yakını bile olsa adaydan başkasına teslim edilmez. Başarısız olan adaylar ise bir sonraki sınav dönemine başarısız oldukları derslerden tekrar sınava katılabilirler.

Sınavlara Başvuramayacağınız Bazı Durumlar :

• Mesleki Eğitim Merkezlerine yapılmış halen sürecleri devam eden başka bir başvurunuz varsa.(Kalfalık veya ustalık sınavı başvurusu,usta öğreticilik kursu, denklik başvurusu gibi)
• Kısıtlılık veya gizlilik kararınız varsa.
• Başvuru yapacağınız meslek dalında adınıza düzenlenmiş bir denklik belgesi yoksa.

Ustalık yeterliğini kazanmış; aday çırak, çırak, kalfa ile meslekî ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerinin iş yerindeki eğitiminden sorumlu, meslekî eğitim tekniklerini bilen ve uygulayan kişidir. Yukarıdaki tanımdan da anlaşılacağı üzere bir işyerinde çırak çalıştırmak için Usta Öğreticilik belgesi şartı vardır. Ustalık belgesine veya lisans/ön lisans diplomasına sahip olanlar iş yeri açabilir ancak yanlarında çırak çalıştıramazlar. Çırak çalıştırabilmeleri için usta öğreticilik belgesine sahip olmaları veya iş yerinde çalışanlardan en az birinin usta öğreticilik belgesi sahibi olmları gerekir. Bu belgeyi alabilmek için 40 saat süreli usta öğreticilik kursuna kayıt olmaları gerekir. Başvurular adayın kendisi tarafından şahsen yapılmalıdır.Başkasının yerine başvuru yapılamaz.

Başvuru sırasında sizden aşağıdaki belgeler istenir :
1- Usta Öğretici Kursu başvuru Dilekçesi (Başvuru sırasında mesleki eğitim merkez tarafından verilir)
2- Diploma Aslı Ve Fotokopisi
3- Ustalık Veya İş Yeri Açma belgesi Yada Ön Lisans Veya Lisans diploaması Aslı ve Fotokopisi
4- Kimlik Fotokopisi
5- Bir Resim

Belgelerini teslim eden adaylara, kurs grupları oluşturulduğunda kurs tarihleri bildirilerek çağrı yapılır. Kursa katılmak isteyenler bildirilen tarih ve saatte mesleki eğitim merkezine gelirler. Katılamayacak durumda olanlar daha sonraki kurslara yönlendirilirler. Kursa devam zorunludur. Devamsız adayların kayıtları silinir ve bir sonraki kursa katılmaları istenir. Kurs sonunda sınav yapılır. Başarılı olan adaylar Usta Öğreticilik Belgesi almaya hak kazanırlar.
Adayların kaç meslek dalında ustalık belgesi olursa olsun bir usta öğreticilik belgesine sahip olmaları yeterlidir. Aday usta öğreticilik belgesine sahip ise tüm ustalık belgeleri veya lisans/ön lisan diplomalarıya bu belgeyi kullanabilir. Bu nedenle usta öğreticilik belgesi üzerine meslek alanı/dalı yazılmaz.

Aşağıdaki tabloda usta öğreticilik kursunun içerdiği konular süreleriyle birlikte verilmiştir. Görüldüğü üzere kurs mesleki herhangi bir bilgi içermemekte, iş pedagojisi eğitimini kapsamaktadır. Bu nedenle adaylar meslek dalından bağımsız olarak karma sınıflarda eğitim alırlar. Kurslar genelde Mesai saatleri dışında düzenlenir ve haftada iki gün eğitim verilir, bu nedenle bir ay kadar sürer. Ancak kurumlar tarafından kurs programında ihtiyaca göre değişiklik yapılabilir.

Usta Öğreticilik Kursu İçeriği :

Sıra No	Dersin Adı	Süre (Saat)
1	Çıraklık ve Meslek Eğitimi İlkeleri	4
2	İş Güvenliği	4
3	Meslek Analizi ve Öğretim Programlarının Hazırlanması	8
4	Atölye ve Meslek Dersleri Öğretim Metodları	8
5	Eğitimde İletişim ve Eğitim Araçları	4
6	İş Kalitesi ve Maliyet İlişkileri	4
7	Eğitimde Psikoloji	3
8	Öğretimde Ölçme Değerlendirme	3
9	Değerlendirme	2
	TOPLAM	40

Usta öğreticilik Kursuna Başvuramayacağınız Durumlar :

1-Mesleki Eğitim Merkezlerine yapılmış başbir başvurunuz var ise (Kalfalık/ustalık sınavı başvurusu, denklik başvurusu gibi) usta öğreticilik kursuna başvurmayınız. Başvurunuz kabul edilse bile sizi eMesem (Tüm Türkiyenin kullandığı merkezi web uygulaması) sistemine kayıt edemeyecekleri için kursa katılımınız mümkün olmaz. Ancak devam eden başvurunuzla ilgili iş ve işlemler tamamlandığında usta öğreticilik kursuna başvurabilirsiniz.

2-Ustalık veya iş yeri açma belgesi yada lisans veya ön lisans diplomasına sahip değilseniz usta öğreticilik belgesine sahip olmanız mümkün değildir.

3-Zaten bir usta öğreticilik belgesine sahipseniz, yeniden usta öğreticik belgesi almanıza gerek yoktur.