Çalışmanın Uygulandığı Okul

NİLÜFER - Demirci İlkokulu , NİLÜFER - Alara İlkokulu , OSMANGAZİ - Bilge Malcıoğlu İlkokulu , OSMANGAZİ - Sadi Etkeser İlkokulu , YILDIRIM - Yunus Emre İlkokulu , Listenin devamı...

Çalışmanın Özeti

Eğitim öğretimin temelinde çocuklarımız vardır. Okul içinde ve dışında yaptığımız etkinlikler çocuğun her yönden gelişimini hedeflerken, yaşadıkları çevreyi tanımak, diğer yandan milli ve manevi değerlerini geliştirmek üzere planlanmalıdır. İlköğretim Kurumları Haftalık Ders Çizelgesi'ne göre Serbest Etkinlikler dersi 1.sınıfta dört ders saati, 2. ve 3. sınıfta iki ders saati olarak planlanmıştır. Serbest Etkinlikler dersi içeriği yönergelerle belirlenmiş olmakla birlikte uygulamada genellikle diğer derslere destek etkinlikleri yapılacak bir ders olarak algılanmaktadır. Elbette okul içinde ve dışında yapılan her etkinlik sınıf düzeyinin müfredatı ile ilgilidir ancak bu ders çocuğun üzerindeki öğrenme stresini en aza indiren, çevre olanakları ile zenginleştirilmiş, keyifli ve verimli öğrenme ortamları sağlayan bir ders olarak ele alınmalıdır.

Eğitimi okul duvarlarının dışına taşımak güncelliğini koruyan ve tüm dünyada gittikçe destekçisi artan bir konudur. 2023 Eğitim Vizyonunda da bu konuya değinilmiştir:
* Çocukların kendi bölgelerinin üretim, kültür, sanat ve coğrafi kapasitesini keşfetmesine, bitki ve hayvan türlerini, yöresel yemeklerini, oyunlarını ve folklorunu tanımasına, derslerle bütünleşik veya ders dışı etkinlik olarak ağırlık verilecektir.
* Okulların, bölgelerindeki bilim merkezleri, müzeler, sanat merkezleri, teknoparklar ve üniversitelerle iş birlikleri artırılacaktır.

Serbest Etkinlikler dersi programı kesin çizgilerle belirlenmemiş olduğundan eğitim öğretim çalışmalarını sınıf duvarlarının dışına çıkarıp okul dışı öğrenmeye zemin hazırlamak için çok uygundur. Talim ve Terbiye Kurulu’nun 20.07.2010 tarihli ve 75 sayılı kararında Serbest Etkinlikler dersinin içeriği ile ilgili açıklama yapılırken eğlenerek öğrenmelerine, yaratıcı zekalarını ve hayal güçlerini geliştirmelerine dikkat çekilmiş, yaşları ve kavrama düzeyleri dikkate alınarak gezi ve gözlem çalışmalarına yer verilebileceği belirtilmiştir. Aynı yazıda “Tüm bu etkinlikler yapılırken resmi ve özel kurum ve kuruluşların imkânlarından da yararlanılabilir.” denmektedir. Hayvanat bahçeleri bu sebeple Serbest Etkinlikler uygulamaları açısından çok elverişlidir. Çeşitli derslerin kazanımları ile ilişkilendirilerek çevre konusunda yeterlilik kazandırma açısından ele alınabilir.

Çalışmanın Özgünlüğü

Okul dışı eğitim çalışmaları ile Serbest Etkinlikler dersini aynı doğrultuda ele alan bir çalışmaya Türkiye’de rastlanmamıştır.

Çalışmanın neden ihtiyaç duyulduğu

Serbest Etkinlikler dersinin etkililiğini arttırmak amacıyla bu çalışmaya ihtiyaç duyulmuştur.

Problem Durumu

2014 yılında Ankara’da yapılan bir araştırmada Serbest Etkinlikler derslerinde sıklıkla kitap okuma, güzel konuşma ve yazma etkinliklerini tercih ettikleri, ayrıca mihver derslerin programları yetişmediğinde Serbest Etkinlikler saatlerinin kullanıldığını saptanmıştır. Öğrenciler ise Serbest Etkinliklerin diğer derslerin devamı olarak yapılmasından rahatsızlık duymaktadır. Ayrıca öğrenciler Serbest Etkinlikler Uygulamasına ilişkin net bir algıya sahip değildir(Yılmaz Gündüz, 2014). Buna göre projenin problem durumu Serbest Etkinlikler dersinin diğer derslerin desteklenmesi durumundan çıkarılması, öğrenciler açısından özellikle okul dışı öğrenme olanaklarının hayata geçirileceği bir formata kavuşturulmasıdır.

Çalışmanın Amacı

Projenin temel amacı okul dışı öğrenme yoluyla Serbest Etkinlikler dersinin etkililiğini arttırmaktır.

Çalışmanın Hedefleri

Serbest Etkinlikler dersinin;
 Okul dışında yaparak yaşayarak öğrenme ortamı oluşturma, çevre konularında farkındalığı arttırma amacıyla kullanılması,
 Okul dışı öğrenme ortamında yapılan etkinlikler yoluyla öğrenciler arası işbirliği, paylaşım ve yardımlaşmayı destekleme amacıyla kullanılması.

Yöntem

Proje çalışmalarına Bursa İl Milli Eğitim Müdürlüğü kapsamında 2018 Eylül ayında başlanmıştır. İlgili komisyonca proje gerekliliği ortaya konduktan sonra 2018 yılının Ekim ayında Bursa Büyükşehir Belediyesi Hayvanat Bahçesi yetkilileri ile görüşmeler yapılmıştır. 6 aylık bir eğitim programı oluşturulmuştur. Bursa Hayvanat Bahçesinde çalışan ve 10 yıllık öğrenci eğitimleri verme deneyimine sahip olan iki biyolog tarafından eğitim sunuları hazırlanmıştır. 2018-2019 yılı pilot proje uygulaması bu programa göre sürdürülmüştür. Projede Nihal Yıldız Yılmaz ve Ayşe Mentiş Taş(2017) tarafından geliştirilen “Çevre Farkındalık Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçek alanında “Türkiye’de tek olma” özelliği taşımaktadır. Proje sonunda olumlu sonuçlara ulaşılmış, uygulamada yaşanan aksaklıklara göre yeni bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmuştur.
Buna göre 2019-2020 yılında uygulanacak projede 6 aylık eğitim programı 3 aya indirilmiştir. Bunun nedeni özellikle kış mevsimine denk gelen aralık, ocak ve şubat aylarında kar yağışı, buzlanma vb nedenlerle taşıma konusunda sıkıntı yaşanmış olmasıdır.
Program içeriğinde 3 aya indirilmesi sebebi ile değişiklikler yapılmıştır. İçerikler gözden geçirilmiş ve çocuğun yaş seviyesine uygun olarak düzenlenmiştir.

Plan

Çalışmanın Uygulanması

1. Projenin uygulanacağı okullar Bursa’nın merkez ilçelerinden ikişer okul olarak belirlenmiştir. Bursa Hayvanat Bahçesi tarafından proje okullarına etkinliklerde ücretsiz servis sağlanacaktır.
2. Öğretmenlere proje öncesinde okul ziyaretleri ile bilgilendirme yapılacaktır. Proje sürecinin anlatılmasının yanında, yaşanabilecek sıkıntılar konusunda da bilgi verilecektir. Örneğin dış mekanda yapılacak etkinliklerde polen, arı alerjisi gibi durumları olan çocuklarla ilgili önlemlerin sınıf öğretmeni tarafından alınması gerekmektedir.
3. Etkinlik öncesinde okullarında öğretmenleri tarafından çalışma yapılmayacak, özellikle ödev vb. verilmeyecektir. Öğretmenlerin gezi süresince öğrencilere aşırı derecede sorumluluk yüklemesinin olumsuz sonuçlar doğurduğuna ilişkin araştırmalar mevcuttur. Bu sebeple gezi süresince eğlenme ve sosyal etkileşim desteklenecektir.
4. Sunu ve etkinlikler sırasında çekilen fotoğraflar Temel Eğitim Portalında yayınlanacaktır.

İzleme ve Değerlendirme

Çalışma sonuçları incelenecek ve gerekirse Bursa Hayvanat Bahçesindeki biyologlar, öğrenci, öğretmen veya yöneticilerden gelen dönütlerle şekillendirilecektir.

Paydaşlara sağlanan katkılar, amaç ve hedeflere ulaşma düzeyi

Çalışma sonuçları paydaşlara sağlanan katkı, amaç ve hedeflere ulaşma düzeyi açısından incelenecektir. Çalışma sonunda projeye katılan gruplara uygulanacak “Çevre Farkındalık Ölçeği” sonucunda anlamlı bir fark çıkması ve projenin yerel düzeyde yaygınlaştırılmasının önerilmesi hedeflenmektedir.

Dokümanlar