Kazan

Yakıttaki kimyasal enerjiyi ısı enerjisine çeviren cihazlara kazan adı verilmektedir. Kazan yakma mahallinde yakıt yandığında bünyesindeki potansiyel enerji ısı enerjisine dönüşür. Üretilen ısı, sistemde bulunan ısıtıcı akışkana iletilir. Bünyesine ısı alan ısı taşıyıcı akışkan, tesisatta boruların içerisinden ilerler. Daha sonra bir proses ünitesine veya ısıtılmak istenen bir hacme gider. Burada ısısını bırakır ve tekrar bünyesine ısı almak üzere kazana geri döner. Çevrim, bu şekilde devam eder.

Tüm kazanlar, aynı zamanda birer basınçlı kaptır. Dolayısıyla basınçlı kaplarda güvenli çalışma ile ilgili alınacak hemen hemen tüm tedbirler kazanlar için de geçerli olacaktır.

Kazanlarla çalışırken iş sağlığı ve güvenliği kriterlerine uyulmaması, kazanın patlamasına, parçalarının etrafa fırlamasına, boğulma ve zehirlenmeye, yangına ve yanıklara neden olabilmektedir. Bu açıdan, kazan imal edilirken tasarım ve imalatı, malzeme seçimi, standartların ve İSG kriterlerinin öngördüğü şekilde yapılmalı, kazan uygun güvenlik ve kontrol cihazları ile donatılmalıdır. Kazanı işletirken kazanın doğru yerleştirilmiş olmasına, operatörün mesleki eğitim almış olmasına, bakım, onarım, periyodik kontrol ve muayenelerin imalatçının ve ilgili standart ve mevzuatın öngördüğü şekilde muntazaman yapılıyor olmasına dikkat edilmelidir. Kazanların güvenli çalışacak şekilde imal edilmesiyle ilgili mevzuatımızdaki en kapsamlı düzenleme basınçlı kaplar yönetmeliğidir.

Döküm Kazanlar:TS 430?a göre dökme demir kazanlar, dökme demirden yapılmış dilimlerin birleştirilmesi suretiyle oluşturulan ve ısıtma tesisatına ve/veya kullanma sıcak suyu üretme tesisatına ısıtıcı akışkan sağlayan tesisat elemanıdır. Kazan dilimleri özel nipellerle birbirine eklenir. Bağlama işlemi çektirme denilen aletle sağlanır ve gergi çubuklarıyla sabitlenir. Dökme dilimli kazanlar katı (odun, kömür vb.), sıvı (fuel-oil, motorin), gaz (doğal gaz ve LPG), sıvı-gaz yakıt yakacak şekilde tasarlanmaktadır. Döküm kazanlarda, kazan dilimlerine ve kazana hidrolik basınç deneyi uygulandığında kaçak ve sızıntı olmamalıdır.

Çelik Kazanlar: Çelik kazanlar, saclardan birbirine kaynakla imal edilirler. Küçük ve orta büyüklükteki merkezî ısıtma sistemlerinde kullanılırlar. Çelik kazanlar, yarım silindirik, silindirik ve prizmatik tipte yapılırlar. Katı, sıvı ve gaz yakacak şekilde imal edilirler. Küçük ve orta büyüklükteki tesislerde daha çok prizmatik kazanlar tercih edilmektedir. Fiyatı döküm kazanlara nazaran daha düşüktür. Doğal gaza göre dizayn edilmiş özel tiplerin verimleri yüksektir. Kazanın iç yapısında yanmış gazın yapmış olduğu her bir yön değiştirme kazanın ?Geçiş Sayısı?nı gösterir.