Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde, su 10 °C?den 90 °C'ye ısıtıldığında hacmi, ilk hacminin %3,55'i oranında artar. Sudaki sıcaklığa bağlı bu genleşmeyi alabilmek için genleşme tankları kullanılır. Genleşme tankları aynı zamanda sistemin güvenliğini yani basıncın yükselmemesini ve sisteme gerekli su desteği sağlama görevlerini de yerine getirir.
Isıtma sisteminde kullanılacak olan genleşme tankının hacmi, genleşecek suyun miktarı hesaplanarak belirlenir. İhtiyaç duyulan hacim, bu hesap yönteminin yanı sıra kazan üreticilerinin vermiş olduğu katalog değerlerinden de belirlenebilir.
Katı yakıtlı kalorifer kazanlarında açık genleşme depoları kullanılır. Açık genleşme depoları çatı katında en üst kattaki radyatör seviyesinin üstünde bir seviyeye montajı yapılır. Kazanda ısınarak genleşen suyun fazlası emniyet gidiş borusundan genleşme deposuna dolar ve soğuyunca tesisatta eksilen su emniyet dönüş borusundan geri dönen su tarafından tamamlanır.
Tesisata gerektiğinde su vermek için kazanın altında bir su verme musluğu ve tesisatın su ile dolduğunu anlamak için imbisat deposundan kazan dairesine inen bir haberci borusu vardır. Tesisatın havasını atmak için sıcak su gidiş kolonlarının ucu imbisat deposuyla irtibatlandırılmış ve genleşme deposunun taşması durumunda deponun üst seviyesinden bir boru çıkarılacak pis su tesisatına bağlanmıştır.
Kapalı genleşme tanklarının içinde bir membran bulunur. Genleşen sıcak su membranın içine girerek sistemdeki fazla su basıncını alır. Membran ile metal tank arasında basınçlı bir gaz vardır. Genellikle gaz olarak azot gazı veya kuru hava kullanılır. Tank içindeki azot gazı veya hava genleşme esnasında yastık görevi görür ve elastikiyet sağlar.
Kapalı genleşme tankında basıncın fazla olması durumunda gazın boşaltılması yoluyla basınç düşürülmelidir. Basıncın az olması durumunda ise kabın patlama tehlikesi mevcuttur; genleşme deposuna ilave gaz basılarak dengelenmesi gerekir.
1) Genleşme tankları mutlaka emniyet ventili ile kullanılmalıdır. Ventil üreticileri, ürünlerinin hangi kapasitelere kadar kullanabileceğini bildirirler. Bununla birlikte genellikle emniyet ventili çapları aşağıdaki gibi seçilir.
2) Kazan emniyet ventili ile genleşme tankı arasında vana olmamalıdır.
3) Tankın ön gaz basıncı sistemin statik basıncına eşit olacak şekilde ayarlanmalıdır.
4) Genleşme tankı kazan dönüş hattında olmalı ve en kısa mesafede bağlanmalıdır.
5) Kazan ile aynı seviyede olmalı, yere dik olarak monte edilmelidir.
6) Genleşme tankının gaz basıncı olabildiğince sık(en geç 3(üç) ayda bir) kontrol edilmelidir.