YES-TR - BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIMI / Bütünleşik Tasarım

Bütünleşik Tasarım

Binalar için yapılacak Tasarımın; disiplinler arası paydaş katılımın sağlanarak, enerjiye ve suya ilişkin ön araştırma / analizlerin yapıldığı ve olası stratejilerin değerlendirildiği görsel, işitsel ve ısıl konforun sağlandığı, binanın etrafına yaydığı gürültünün kontrol altına alındığı, hava kalitesinin sağlandığı, bina acil durum planının hazırlandığı ve güncelliğinin sağlandığı, binanın yangın emniyetinin artırılmasının, yaşam döngüsü değerlendirmelerinin ve işletme ömrü planlamasının yapıldığı, yaşam kalitesini yükselten mühendislik ve tasarım çözümlerini içeren, izleme ve değerlendirme sistemi geliştirilmiş bütünleşik bir yaklaşım ile gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır.

	Konut		Ofis Binaları		Eğitim Binaları		Oteller		Sağlık Binaları		Alışveriş ve Ticaret Merkezleri		Diğer
	Yeni	Mevcut	Yeni	Mevcut	Yeni	Mevcut	Yeni	Mevcut	Yeni	Mevcut	Yeni	Mevcut	Yeni	Mevcut
Disiplinler arası paydaş katılımı	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z	Z
Enerjiye ilişkin ön araştırma / analiz yapılması ve olası stratejilerin değerlendirilmesi	4	4	4	4	4	4	4	4	4	4	5	5	4	4
Suya ilişkin ön araştırma / analiz yapılması ve olası stratejilerin değerlendirilmesi	4	4	4	4	4	4	3	3	4	4	4	4	4	4
Görsel konfor	3	3	4	4	4	4	3	3	4	4	3	3	4	4
İşitsel konfor	4	4	3	3	4	4	3	3	4	4	1	1	2	2
Binanın etrafına yaydığı gürültünün kontrol altına alınması	2	2	3	3	1	1	2	2	3	3	2	2	2	2
Isıl konfor	3	3	3	3	3	3	2	2	3	3	3	3	3	3
Hava kalitesi	3	3	3	3	3	3	2	2	3	3	3	3	3	3
Bina acil durum planının hazırlanması ve güncelliğinin sağlanması	4	4	3	3	4	4	3	3	3	3	4	4	4	4
Tasarımda yangın emniyetinin artırılması	4	4	4	4	4	4	3	3	3	3	4	4	4	4
Yaşam döngüsü değerlendirmelerinin yapılması	3	3	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2
İşletme ömrü planlamasının yapılması	3	3	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2	2
Yaşam kalitesini yükselten mühendislik ve tasarım çözümleri	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
İzleme ve değerlendirme sisteminin geliştirilmiş olması	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1	1
TOPLAM	39	39	37	37	37	37	31	31	37	37	35	35	36	36
Z: Gerçekleştirilmesi zorunlu alanı ifade eder.

Disiplinler Arası Paydaş Katılımı

Amaç: Bu kriter, disiplinler arası paydaşların projenin ilk aşamalarından itibaren temel kararların alınmasında birlikte hareket etmesini sağlayarak; etkin karar alma sürecini hızlandırmayı amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Disiplinler arası uzmanları proje ekibine dâhil etmek (Proje gereksinimlerine ve tipolojiye uygun şekilde)
   • İç mimar
   • Peyzaj mimarı
   • Şehir plancısı
   • Çevre mühendisi
   • Aydınlatma uzmanı
   • Akustik uzmanı
   • Yangın emniyeti uzmanı
2. Bütünleşik tasarım çalışmaları için bir araya gelerek düzenli toplantılar yapmak

Belirtilen gerekliliklerin yerine getirilmesi zorunludur.

Yöntemler: 'Toplantı Tutanakları'nın varlığı kontrol edilmelidir. ^

Enerjiye İlişkin Ön Araştırma / Analiz Yapılması ve Olası Stratejilerin Değerlendirilmesi

Amaç: Bu kriter, enerji ile ilgili sistemlere ilişkin erken analizleri gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Şematik tasarımın tamamlanması öncesinde enerji modelleme analizi yapmak.
2. Olası enerji stratejilerini hazırlamak, değerlendirmek ve tasarımı enerji performansını iyileştirecek öneriler doğrultusunda revize etmek.

Yöntemler: Bina enerji modellemesi yapılır. Bu çalışma için dinamik modelleme ve simülasyon araçları kullanılır. ^

Suya İlişkin Ön Araştırma / Analiz Yapılması ve Olası Stratejilerin Değerlendirilmesi

Amaç: Bu kriter, su ile ilgili sistemlere ilişkin ön analizleri gerçekleştirmeyi amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Şematik tasarımın tamamlanması öncesinde ön su bütçesi analizi yapmak
2. Binadaki içilebilir nitelikteki su kullanımının nasıl azaltılacağına ilişkin ön araştırma yapmak
3. Olası su stratejilerini (Bina içi su talebi, bina dışı su talebi, işletme suyu talebi ve tedarik kaynakları) hazırlamak ve değerlendirmek

Yöntemler: Su Yönetimi bölümündeki hususlar kontrol edilir. ^

Görsel Konfor

Amaç: Bu kriter, görsel konforu sağlamaya ilişkin projelerin; bütünleşik tasarım çerçevesinde hazırlanmasını amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Doğal ve yapma aydınlatma projeleri hazırlamak

Yöntemler: 'Doğal ve Yapma Aydınlatma Projeleri'nin varlığı kontrol edilmelidir. ^

İşitsel Konfor

Amaç: Bu kriter, işitsel konforu sağlamaya ilişkin projelerin; bütünleşik tasarım çerçevesinde hazırlanmasını amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Akustik Projesi hazırlamak ve raporunu sunmak

Yöntemler: Akustik Proje ve Raporu'nun varlığı kontrol edilmelidir. ^

Binanın Etrafına Yaydığı Gürültünün Kontrol Altına Alınması

Amaç: Bütünleşik tasarım çerçevesinde, binada bulunan sabit ekipmanın yaydığı gürültünün yakındaki gürültüye çok hassas binalara ve alanlarda etkisini kontrol altına almak amaçlanmaktadır.

Gereklilikler:

1. Binanın 800 metre yarıçapındaki çevresinde çok hassas kullanımlı bina ya da alanlar (Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, eğitim kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, canlı müzik izni almış olan oteller hariç diğer oteller, açık arazideki ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar gibi kullanımlar) bulunmamasının harita ile kanıtlanması durumunda kriter gerekliliği sağlanır.
2. Binanın dış cephesinde, çatısında veya binaya ait açık alanda; havalandırma, ısıtma, soğutma ekipmanı ve benzeri sabit ekipman bulunmamasının proje ile kanıtlanması durumunda kriter gerekliliği sağlanır.
3. Binanın 800 metre yarıçapındaki çevresinde çok hassas kullanımlı bina ya da alan (Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, eğitim kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, canlı müzik izni almış olan oteller hariç diğer oteller, açık arazideki ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar gibi kullanımlar) bulunması durumunda, hazırlanan 'Gürültü Raporu' ile, binada bulunan sabit ekipmanın gürültüsünün, en yakın gürültüye çok hassas kullanımlı bina veya alandaki mevcut arka plan gürültüsünü aşmamasının kanıtlanması durumunda kriter gerekliliği sağlanır.

Yöntemler: Kriter gerekliliğinin 'Gürültü Raporu' ile sağlanması durumunda, aşağıdaki yöntemlerin kullanılması zorunludur.

Arka plan gürültüsünün belirlenmesi için değerlendirilecek çok hassas kullanımlı bina ya da alanda; (Konut, yataklı hizmet veren sağlık kurumları, eğitim kurumları, çocuk ve yaşlı bakım evleri, canlı müzik izni almış olan oteller hariç diğer oteller, açık arazideki ve yerleşim alanı içindeki sessiz alanlar gibi kullanımlar) ya ortalama bir günde 24 saatlik gürültü düzeyi ölçüm yapılmalı ya da gerekçelendirilerek seçilecek en sessiz saatte gürültü düzeyi ölçümü yapılmalıdır. Gürültü düzeyi ölçümleri TS ISO 1996-2 standardına uygun şekilde gerçekleştirilmelidir.

Binada bulunan sabit ekipmanın gürültüsünün, en yakın gürültüye çok hassas kullanımlı bina veya alana etkisi; TS ISO 9613-2 standardına göre hesaplanmalıdır. ^

Isıl Konfor

Amaç: Bu kriter, ısıl konforu sağlamaya ilişkin çalışmaların; bütünleşik tasarım çerçevesinde yapılmasını amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Isıl modelleme araçları kullanılarak, ön tasarım aşamasında alınan kararların ısıl konfor açısından değerlendirilmiş olması ve tasarımın ısıl konforu artıracak önlemler doğrultusunda revize edilmesini sağlamak

Yöntemler: Isıl Konfor bölümündeki hususlar kontrol edilir. ^

Hava Kalitesi

Amaç: Bu kriter, hava kalitesini sağlamaya ilişkin projelerin; bütünleşik tasarım çerçevesinde hazırlanmasını amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. İç mekân konforunu sağlayacak ölçüde taze hava temininin sağlanması için konunun uzmanı tarafından önerilen stratejileri; tasarımda değerlendirmeye almak

Yöntemler: Hava Kalitesi bölümündeki hususlar kontrol edilir. ^

Bina Acil Durum Planının Hazırlanması ve Güncelliğinin Sağlanması

Amaç: Bu kriter, bütünleşik tasarım çerçevesinde binalarda acil durum planlarının hazırlanması ile güvenli olarak yönetilmesini sağlamayı amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Acil durum planı hazırlamak ve güncelliğini sağlamak

Yöntemler: 'Acil Durum Planı', herhangi bir acil durum meydana geldiğinde izlenecek adımları belirtmeli ve acil durumun sınırlandırılması, imkân varsa önlenmesi ve etkilerinin en aza indirgenmesi hususlarında aşağıdaki konuları içermelidir;

• Olası acil durumların tanımlanması,
• Acil durum yönetiminde görev alacakların tespit edilmesi ve sorumluluklarının belirlenmesi,
• Bina tahliye prosedürlerinin belirlenmesi,
• Acil durum planının güncelliğinin sağlanması (Acil durum esnasında gerekli bina yerleşim planları, tehlikeli malzeme verileri, prosedürler, çalışma talimatları ve iletişime geçilecek kişiler gibi bilgilerin kullanılabilir durumda olduğunu içerecek şekilde). ^

Tasarımda Yangın Emniyetinin Artırılması

Amaç: Bu kriter, binanın ilk tasarım aşamasından itibaren yangının meydana gelmesini engellemeyi, meydana gelmesi durumunda oluşabilecek hasarları en azda tutmayı, kullanıcı ve bina emniyetini en yüksek düzeyde sağlamayı amaçlamaktadır.

Gereklilikler: Yangın emniyetinin artırılması için tüm bina ve yerleşme alanlarında pasif ve aktif yangın emniyet önlemlerinin; ilgili mevzuata uygun olarak alınması gereklidir.

Yangın emniyet önlemleri alınırken; sürdürülebilirlik ve çevresel etkiler gözetilerek buna uygun önlemler puanlamaya dâhil edilir.

Bu değerlendirmeye uygun olabilecek gereklilikler şunlardır:

1. Bina ve yakın çevresini kapsayacak şekilde ve en az beş yıllık oluşturulmuş yangın yönetimi planlarının varlığı,
2. Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelikte belirtilen minimum dayanım koşulundan fazlasını sağlayan strüktür ve yapı kabuğunun varlığı,
3. Binada yangın algılama ve söndürme sistemlerinin varlığı,
4. Alınması gerekli pasif ve aktif önlemlerin dışında zorunlu olmadığı hâlde alınan önlemlerin varlığı,
5. Yangın ihtimali yüksek mutfak gibi mekânların pencerelerinin dışında, komşu bina ile arada yangın bariyerinin varlığı,
6. Binanın pencere gibi korunumsuz boşluklarının çevresinde; komşu bina veya yolla yeterli mesafe bırakılması,
7. Halojenden arındırılmış elektrik malzemelerinin kullanımı,
8. Etkin bir duman havalandırma sisteminin varlığı.

Yöntemler: Yangın emniyet önlemlerinin, tasarımın ilk aşamalarından itibaren tasarımın bir parçası olarak dikkate alınması gerektiği için; yapılacak tüm çalışmalar çeşitli ölçeklerdeki mimari projeler üzerinden yürütülür.

Söndürme ve algılama sistemi ile gerekli olması hâlinde bina tahliye planları, bu projelerden ayrı olarak hazırlanır. ^

Yaşam Döngüsü Değerlendirmelerinin Yapılması

Amaç: Bu kriter, bütünleşik tasarım çerçevesinde binalarda yaşam döngüsü değerlendirmesi yapılarak; üretim ve kullanım faaliyetlerinin, çevre üzerindeki toplam etkisinin belirlenmesini amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Yaşam döngüsü değerlendirmesi yapmak

Yöntemler: Yaşam döngüsü değerlendirmesi aşağıdaki adımları içermelidir;

• Yaşam döngüsü değerlendirmesinin amaç ve kapsamının belirlenmesi,
• Bina ile ilgili verilerin toplanması,
• Çevresel etkilerin değerlendirilmesi,
• Sonuçların yorumlanması (Etkilerin azaltılması için olanakları içerecek şekilde). ^

İşletme Ömrü Planlamasının Yapılması

Amaç: Bu kriter, bütünleşik tasarım çerçevesinde; binada kullanılacak olan her bir malzeme, bileşen ve sistem ile ilgili mevcut veriler ışığında, bina işletme ömrünü mümkün olduğunca doğru bir şekilde tahmin ederek planlamayı amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. İşletme ömrü planlaması yapmak

Yöntemler: 'İşletme Ömrü Planlama Raporu'nun varlığı kontrol edilmelidir. ^

Yaşam Kalitesini Yükselten Mühendislik ve Tasarım Çözümleri

Amaç: Bu kriter, yeşil bina belgelendirmesinde inovatif değeri olan uygulamaların ve bina kullanıcılarının; yaşam kalitesini artırıcı iyileştirmelerin sağlanmış olmasını amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. İnovatif değeri olan uygulamaları sağlamış olmak
2. Bina kullanıcılarının yaşam kalitesini arttırmayı hedefleyen uygulamaları sağlamak

Yöntemler: Yaşam Kalitesini Yükselten Mühendislik ve Tasarım Çözümleri bölümündeki hususlar kontrol edilir. ^

İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmiş Olması

Amaç: Bu kriter, projenin su, ısı ve enerji sürdürülebilirliğini; izleme, ölçme ve değerlendirme ile ilgili inovatif çözümleri içeriyor olmasını amaçlamaktadır.

Gereklilikler:

1. Projenin sürdürülebilirliğini izlemek, ölçmek ve değerlendirmek ile ilgili inovatif çözümleri sağlamak

Yöntemler: İzleme ve Değerlendirme Sisteminin Geliştirilmiş Olması bölümündeki hususlar kontrol edilir. ^